Η σπουδαιότητα των διαπροσωπικών σχέσεων
Μοιάζει αυταπόδεικτη και αδιαμφισβήτητη η φράση πως ο ρόλος των διαπροσωπικών σχέσεων είναι σπουδαίος στο σύνολο της ανθρώπινης ζωής. Ομως ας ρίξουμε λίγο περισσότερο φως στη διατύπωση αυτή. Οι άνθρωποι ζούσαν πάντα σε ομάδες κι η ανάγκη ”του ανήκειν” είναι θεμελιώδης και καθολικό κίνητρο και βαθιά επιθυμία. Χωρίς βαθείς και αμοιβαίους δεσμούς μοιάζει ο άνθρωπος αδύνατον να επιβιώσει και να χαρεί τη ζωή του.
Ακριβώς πάνω σε αυτή την αρχή της σπουδαιότητας των διαπροσωπικών σχέσεων χτίζεται και η ιδέα της ψυχοθεραπευτικής ομάδας. Μέσα σε ένα πλαίσιο ασφάλειας και εχεμύθειας μπορούν οι θεραπευόμενοι να ζήσουν “διορθωτικά” συγκινησιακές καταστάσεις που κάποτε μπορεί να είχαν μια πληγωτική χροιά. Μέσα στη διάδραση της ομάδας , με άλλα λόγια, έχει το άτομο μια δεύτερη ευκαιρία να ξαναζήσει πληγωτικές εμπειρίες εγγράφοντας επάνω τους ένα νέο νόημα. Καταστάσεις που ίσως παλιότερα στη ζωή του/της να ήταν αδιαχείριστες, γίνονται μέσα στην ασφάλεια και τη στήριξη της ομάδας ένα πλαίσιο διορθωτικό και διαχειρίσιμο.
Η Ψυχοθεραπευτική ομάδα δεν είναι κάτι άλλο παρά ένα μικρόκοσμος με όλα τα χαρακτηριστικά του κοινωνικού ιστού. Τα μέλη της ομάδας μέσα από τη διαφορετικότητά τους απαρτίζουν μια μικρή κοινωνική κοιτίδα και ένα δικό τους διαπροσωπικό σύμπαν , το οποίο βέβαια δημιουργείται και καλλιέργειται με τον καιρό. Και βέβαια, όσο πιο αυθόρμητη είναι η αλληλεπίδραση των μελών της ομάδας, τόσο πιο γρήγορα θα συσταθεί και ο μικρόκοσμός της.
Δεν πρέπει να παραλείψουμε σε αυτό το σημείο και τη σπουδαιότητα της μιμητικής συμπεριφοράς που αναπτύσσεται στην ομαδική ψυχοθεραπεία. Δεν είναι καθόλου ασυνήθιστο οι θεραπευόμενοι/θεραπευόμενες να ωφεληθούν και μόνο όντας μάρτυρες της θεραπείας ενός άλλου μέλους της ομάδας που ίσως να έχει παρόμοια προβλήματα.
Υποθέτω πως ο όρος ”μιμητική” βάζει σε αναρώτηση τον ανάγνωστη του άθρου , για το κάτα πόσο η μίμηση είναι ψυχοθεραπευτική. Και σε αυτό το σημείο υπενθυμίζω πως η μίμηση είναι ίσως ο πιο σημαντικός μηχανισμός μάθησης που χρησιμοποιεί το νήπιο , για να αφομοιώσει το κόσμο και τα νοήματά του. Μέσω της μίμησης, βρίσκει τα δικά του χνάρια και δημιουργεί τα δικά του απότυπώματα στη ζωή.
Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο λειτουργεί και σε μια ψυχοθεραπευτική ομάδα ενηλίκων. Η μίμηση είναι η παρατήρηση, η συσχέτιση , η μνήμη , η κοινοτική δυναμική που λειτουργεί θεραπευτικά , πριν τα μέλη της ομάδας βρούν τις γνήσιες φωνές τους.
Στην ερώτηση λοιπόν αν η ομαδική ψυχοθεραπεία βοηθάει τους θεραπευόμενους , η απάντηση είναι θετική και μάλιστα με υπογραμμισμένη την αδιαμφισβήτητη αποτελεσματικότητα αυτής της μορφής ψυχοθεραπείας. Οι θεραπευτικοί παράγοντες που εξασφαλίζουν την επιτυχία της ομαδικής ψυχοθεραπείας είναι απόλυτα συνυφασμένοι με την κουλτούρα που αναπτύσσει η ομάδα που στηρίζεται στην εχεμύθεια, στην ενστάλαξη της ελπίδας και στη συνεκτικότητά της.
